Een trekkerige droge huid, ofwel retinoïde reactie. Waarom nu? Hoe kom ik er vanaf?

Door Margot de Nennie, huidtherapeut

Afgelopen week had ik een cliënt op mijn spreekuur met de vraag: ‘Ik heb de laatste tijd ineens zo’n trekkerig gevoel aan mijn huid, hoe komt dat toch?’. Na het uitvragen of het gebruik van andere producten, middelen of het toepassen van anderen levensgewoonten in het spel waren, bleek dit niet het geval. Zij is zeker niet de eerste met een dergelijke vraag. Problemen als een rode huid, een gevoelige huid en huidirritaties nemen de laatste weken erg toe. Hoe kan het nu dat deze indicaties juist de laatste periode zo aan het toenemen zijn?

Voor beginnende retinol gebruikers, wat achtergrondinformatie

De temperaturen dalen en mensen gebruiken steeds meer producten waar actieve ingrediënten in zitten, ook wel Cosmeceuticals genoemd. Een bekend en onmisbaar ingrediënt voor huidverbetering is vitamine A. Vitamine A heeft verschillende vormen, deze worden Retinoïden genoemd, waarvan retinol misschien wel de bekendste is. Wanneer dit wordt toegepast in hoge concentraties en grote hoeveelheden kan dit huidirritaties veroorzaken. Retinoïden zijn goed in het stimuleren van de gezonde celdeling in de opperhuid (epidermis) en dit heeft veel positieve effecten. Echter, wanneer het vernieuwen van de huid te snel gaat, kan er huidirritatie ontstaan. Irritatie door retinoïden noemen we retinoïden dermatitis. Hierbij ontstaat schilfering, roodheid en overgevoeligheid van de huid bij aanraking. Deze bijwerkingen ontstaan meestal 2- 4 dagen na het aanbrengen van het retinoïde product. Wanneer je stopt met het gebruiken neemt deze reactie vanzelf af.

Stoppen of doorgaan met retinol?

Maar laat u hier alstublieft niet door afschrikken. U wilt niet volledig stoppen met het gebruik van een retinoïde product omdat het zoveel positieve effecten heeft op de verbetering van de huid.  Het is een van de weinige bewezen ingrediënten om het verouderingsproces zichtbaar te verminderen en het is een echte multi-tasker. Onderzoek laat namelijk zien dat vitamine A zorgt voor: de verbetering van de hydratatie van de huid, verbetering van huidstructuur waarbij fijne lijntjes en rimpels verzachten, een antioxidante bescherming, het egaliseren van pigmentatie verschillen en noem maar op! Je wilt dus een product met vitamine A gebruiken, maar op de juiste manier en met de juiste dosering, zodat je de mate van irritatie kan beperken. Begin dus nooit zomaar met een product dat bijvoorbeeld retinol bevat maar laat je hierover goed informeren. De juiste hoeveelheid vitamine A verschilt écht per huid en per persoon. Ga daarom een traject in met een huidtherapeut en laat je begeleiden wanneer zo’n reactie ontstaat.

Retinoïde reactie in de winterperiode

Maar ook wanneer de huid gewend is aan een hoge concentratie retinol kan de huidreactie plotseling veranderen wanneer de temperatuur daalt. Hoe zit dat nu precies? Dit heeft alles te maken met ceramiden. Ceramiden vormen een dubbele lipiden laag tussen onze hoorncellen en spelen daarom een belangrijke rol bij de barrièrefunctie van de huid. Ze zorgen voor het vasthouden van water (vochtbalans) en zorgen ervoor dat externe factoren worden belemmerd om door te dringen in de huidbarrière. Uit onderzoek blijkt dat een lage niveau aan ceramiden voorkomt bij mensen met eczeem, atopische dermatitis en een verouderde huid, oftewel, bij mensen met een slecht functionerende huidbarrière. Maar ook veranderingen in het milieu, zoals koud weer of een lage luchtvochtigheid kunnen zorgen voor een afname van deze essentiële lipiden. Onze huid reageert met een verminderde aanmaak van ceramiden wanneer de buitentemperatuur onder de 8 graden Celsius komt.

Een verminderde ceramidenproductie leidt direct tot een verstoring van onze natuurlijke huidbarrière. Het water in de huid verdampt en dit resulteert in een huid die droog en trekkerig aanvoelt. Bovendien wordt alles wat je op de huid aanbrengt, zoals de essentiële (actieve) ingrediënten in je huidverzorgingsproducten, ongecontroleerd opgenomen. Zo dringt een hogere dosis vitamine A in de huid, wat aanleiding kan geven tot een ongewenste retinoïde reactie.

Tips om snel van een retinoïde reactie af te komen

Gelukkig zijn er diverse oplossingen om de oncomfortabele reacties in de winter te verminderen. Hieronder heb ik ze opgesomd.

1.  Pas de frequentie aan
   Het is mogelijk om de frequentie van het gebruik van Vitamine A te verminderen, door bijvoorbeeld een dag over te slaan. Zo krijgt de huid iets meer rust.

2. Pas de dosering aan
   Meerdere onderzoeken laten zien dat dun smeren een van de snelste oplossingen is, daarvan is alleen niet duidelijk wat het doet met de werkzaamheid van het product. Je kan er logischerwijs rekening mee houden wanneer je minder of dunner smeert je ook minder effect zal hebben van de positieve werking van vitamine A.
3. Voeg een kalmerend product
   De oplossing om je favoriete retinoïde product op dezelfde manier te blijven gebruiken, is door een extra hydraterend en kalmerend product toe te voegen aan je verzorgingsroutine. Let dan wel op dat het een product is met een positieve invloed op het herstellen van de huidbarrière en niet een die enkel de bovenste huidlaag afdekt. Dit geeft namelijk weer een negatief effect op lange termijn. Het is dus een erg complex verhaal om de juiste producten te gebruiken. Laat je hierover altijd goed informeren als je twijfelt of je de juiste producten gebruikt.

Producten met direct kalmerende en herstellende ingrediënten:

• Antioxidant gel, AVST gel en Super Moisturiser van Environ
• Triple Lipid Restore 2:4:2 van SkinCeuticals
• Hydrating Crème van ZO Skin Health

4. Maak een afspraak bij ons in de kliniek voor een kalmerende en hydraterende behandeling, zoals de HydraFacial Premium met de luxe booster Nassif. Deze booster is speciaal ontwikkeld om de hydrolipide filmlaag te herstellen.